دستگاه گوارش

 

بیماری های گوارشی شایع ترین بیماری در جامعه می باشند. دستگاه گوارش به دلیل فعالیت و نقش مهمی که در بدن دارد نیاز به رسیدگی و مراقبت زیادی دارد. دستگاه گوارش (Digestive system) که از دهان تا مقعد امتداد دارد، حدود هفت متر می باشد که از لوله و غدد گوارشی تشکیل شده است. غدد گوارشی شامل غدد بزاقی، غده دیواره معده، پانکراس و کبد هستند. لوله گوارشی نیز شامل دهان، حلق، مری ، معده، روده باریک، روده بزرگ و راست روده می باشد. این سیستم بزرگ که چهار وظیفه بلع،گوارش، جذب و دفع را دارد به دلیل فعالیت زیاد در معرض بیماری های متفاوتی می باشد. در این مطلب ضمن بررسی بیماری های گوارشی شایع ترین انواع آن را نیز معرفی می کنیم.

بیماری های گوارشی چیست

بیماری های گوارشی بیماری هایی هستند که باعث ایجاد اختلال در دستگاه گوارش شوند. این بیماری ها به دو قسمت بیماری های عملکردی و بیماری های ساختاری دستگاه گوارش تقسیم می شوند.

بیماری های عملکردی دستگاه گوارش

اختلالات عملکردی دستگاه گوارش (FGIDs) که به عنوان اختلالات روده مغز نیز شناخته شده اند شامل تعدادی از اختلالات می شود که می توانند همه بخشهای دستگاه گوارش را متاثر ساخته و منجر به افزایش حساسیت احشایی و اختلالات حرکتی دستگاه گوارش شوند.

شایع ترین بیماری های عملکردی دستگاه گوارش

درد قفسه سینه عملکردی (Functional chest pain)

سوزش سرعملکردی (Functional heartburn)

رفلاکس (Reflux hypersensitivity)

گلوبوس(Globus)

دیسفازی عملکردی (Functional dysphagia)

سوءهاضمه (Indigestion)

سندرم دیسترس بعد خوردن غذا (Postprandial distress syndrome (PDS))

سندرم درد اپیگاستر (Epigastric pain syndrome (EPS))

ختلالات افزایش باد گلو (Belching disorders)

آروغ زدن بیش از اندازه قسمت بالای معده (Excessive supragastric belching)

آروغ زدن بیش از اندازه معده (Excessive gastric belching)

اختلالات تهوع و استفراغ (Nausea and vomiting disorders)

سندرم تهوع استفراغ مزمن (Chronic nausea vomiting syndrome (CNVS))

بیماری سندرم استفراغ دوره ای (Cyclic vomiting syndrome (CVS))

سندرم استفراغ ناشی از کانابینوئید (Cannabinoid hyperemesis syndrome (CHS))

بیماری سندرم نشخوار کردن (Rumination syndrome)

سندرم روده تحریک پذیر (C1. Irritable bowel syndrome (IBS)

بیماری سندرم روده تحریک پذیر با یبوست غالب (IBS with predominant constipation (IBS-C))

سندرم روده تحریک پذیر با اسهال غالب (IBS with predominant diarrhea (IBS-D))

بیماری سندرم روده تحریک پذیر با عادات روده مخلوط (IBS with mixed bowel habits (IBS-M))

سندرم روده تحریک پذیر طبقه بندی نشده (IBS with mixed bowel habits (IBS-M))

یبوست عملکردی (Functional constipation)

  اسهال عملکردی (Functional diarrhea)          

  نفخ و دیستانسیون شکمی عملکردی (Functional abdominal bloating/distension)

اختلال عملکردی غیراختصاصی روده (Unspecified functional bowel disorder)

یبوست ناشی از اپیویید (Opioid-induced constipation)

سندرم درد شکم مرکزی (Centrally mediated abdominal pain syndrome (CAPS))

سندرم درد شکمی ناشی از مصرف مواد مخدر (Narcotic bowel syndrome (NBS)/ Opioid-induced GI hyperalgesia)

بیماری عملکردی کیسه صفرا (Functional gallbladder disorder)

بیماری عملکردی اسفنکترادی کیسه صفرا (Functional biliary sphincter of Oddi disorder)

  اختلال عملکردی اسفنکتر ادی پانکراس (Functional pancreatic sphincter of Oddi disorder)

بی اختیاری مدفوع (Fecal incontinence)

درد آنورکتال عملکردی (Functional anorectal pain)

سندرم عضله بالا برنده مقعد (Levator ani syndrome)

درد عملکردی آنورکتال  غیر اختصاصی(Unspecified functional anorectal pain)

پروکتالژی (Proctalgia fugax)

اختلالات دفع عملکردی (Functional defecation disorders)

 نیروی ناکافی برای دفع (Inadequate defecatory propulsion)

  دفع ناهماهنگ/ دیس سینرژی (Dyssynergic defecation)

بیماری های ساختاری دستگاه گوارش

بیماری های ساختاری بیماری هایی هستند که بر ساختار دستگاه گوارش تاثیر می گذارند.

شایع ترین بیماری های ساختاری 

بواسیر (Hemorrhoid)

شقاق مقعد (Fissure anale)

آبسه مقعدی (Anorectal abscess)

فیستول مقعدی (Anal fistula)

زخم معده(peptic ulcer disease)

دیورتیکولار

پولیپ روده

آنفولانزای معده

کلام آخر

دستگاه گوارش یک دستگاه مهم در بدن است که از دهان تا مقعد امتداد دارد. در این دستگاه اعضای مهمی مانند مری و روده قرار دارد که نقش مهمی در بدن دارند. بیماری های گوارشی به دلیل وسعت دستگاه و عملکرد آن، از شایع ترین بیماری ها می باشد. آشنایی با این بیماری ها و علائم آنها، می تواند در تشخیص و درمان به موقع موثر باشد.